Zo houdt corona social media al een jaar in zijn greep

Vanaf de eerste besmetting verschenen er ruim 35,6 miljoen berichten online over corona. Ter vergelijking; over een populair onderwerp zoals voetbal werd ‘slechts’ 942.000 keer geschreven.

Van eerste besmetting tot versoepelingen

De eerste besmetting was op 27 februari, de eerste echte online piek dateert echter pas van woensdag 18 maart. Met name het Kamerdebat was toen een veelbesproken onderwerp. Een debat dat we ons allemaal nog wel herinneren, aangezien minister Bruno Bruins flauwviel tijdens een verhit avondje in de Tweede Kamer.

De piek van 18 maart bleek uiteindelijk de hoogste sinds de uitbraak van het virus. Het virus heeft ons land diep geraakt, toch werd Nederland steeds optimistischer. Op 30 mei was zelfs 25% van de berichten positief en slechts 13% negatief. We leken vooral heel tevreden met een dalend aantal besmettingen en ziekenhuisopnames. Op die dag werden slechts 141 mensen positief getest. Vanaf dat moment kwamen er versoepelingen en leek de wereld langzaamaan weer open te gaan.

We mochten weer op vakantie, we konden naar het restaurant en van het zonnetje genieten op het terras. Nederland leek het normale leven weer rustig aan op te pakken en de hoop dat alles snel weer normaal zou worden, was realistisch. Die hoop spatte vanaf eind september volledig uiteen.

Virus laait weer op

Vanaf september stegen de besmettingen weer en in oktober werden er dan ook nieuwe maatregelen genomen. Op 13 oktober werd er tijdens de persconferentie van premier Mark Rutte en Hugo de Jonge een nieuwe gedeeltelijke lockdown afgekondigd.

Het effect van die persconferentie was online terug te zien in de hoogste piek sinds maart 2020. Op die dag worden er maar liefst 192.000 berichten online geplaatst. De horeca moest weer tijdelijk op slot, evenementen werden verboden en de alcohol-verkoop na 20.00 uur werd in de ban gedaan.

Stress rondom feestdagen

Vanaf de gedeeltelijke lockdown in oktober werd de hoop gevestigd op een ‘normale’ kerst. De cijfers gingen echter achteruit en het werd steeds spannender of we met de feestdagen wel aan tafel zouden zitten met vrienden en familie. Op 13 december kwamen de eerste geruchten naar buiten dat het een eenzame kerst zou worden en dus zagen we weer een forse piek in de online berichtgeving.

Die dag werd er gesproken over een harde lockdown en zelfs de mogelijkheid van een avondklok rondom de nieuwjaarsviering. Dat schoot veel mensen in het verkeerde keelgat. Liefst 22% van de berichten die online verschenen zijn op die dag negatief geladen. Dat is het hoogste percentage sinds de uitbraak van het coronavirus in Nederland. Op dinsdag 14 december wordt er inderdaad een harde lockdown afgekondigd en ook dan zie je een flinke portie negatieve reacties in Nederland (21%).

Twitter ontploft rond avondklokrellen

De rellen rondom de avondklok staan bij iedereen nog op het netvlies geschreven. Ook online leverde het veel reacties en woede op bij mensen. De rellen zorgde op Twitter voor de hoogste piek in vier jaar tijd. De laatste keer dat er meer werd getweet was vier jaar geleden rondom de Tweede Kamerverkiezingen. Op 15 maart 2017 verschenen er 636.260 berichten op Twitter. De piek rondom de avondklokrellen op maandag 25 januari lag op 533.604 berichten.

Diezelfde 25 januari gaat zelfs de boeken in als meest negatieve dag op Twitter ooit. Op de dag dat Eindhoven en Amsterdam de schade aan het opmaken waren en in onder andere Den Bosch winkels werden leeggeroofd en vernield, was Twitterend Nederland het zat. Nog nooit was het sentiment op Twitter zo negatief als op die dag. Het was voor de eerste keer in Nederland dat er meer negatieve berichten werden geplaatst op het platform dan positieve.

Amsterdam online coronahoofdstad

In het hele land is corona het meest besproken onderwerp het afgelopen jaar, maar Amsterdam spant de kroon. In onze hoofdstad werd verreweg het meest gepost over de pandemie. Maar liefst 262.000 berichten die geplaatst werden over corona waren in combinatie met Amsterdam. Op de tweede plaats staat Den Haag (199.000) en op de derde plaats Rotterdam (172.000). Naast de drie grote steden is het opvallend dat ook veel over corona in combinatie met Groningen werd gesproken (107.000 keer).

In de rest van het land komt het aantal berichten niet boven de 100.000 per gemeente. In Haarlemmerliede en Spaarnwoude werd het minst over het virus gepost. Slechts 7 keer werd iets geplaatst over de 6167 inwoners tellende gemeente.

Twitter heeft relatief meeste coronaberichten

Als we dat omzetten in percentages komt Twitter als meest gebruikte platform naar boven. 5,52% van alle Tweets in Nederland stond in het teken van corona. Instagram komt met 3% op de tweede plaats net voor Facebook (2,92%). De overige kanalen zien er procentueel als volgt uit: YouTube (2,35%), Pinterest (0,3%) en LinkedIn (0,19%).

Op nieuwswebsites werd 4 miljoen keer over het onderwerp geschreven. Dat is 28% van alle artikelen in het afgelopen jaar.

Nu het virus een jaar onder ons is mogen we aan de hand van de online cijfers wel concluderen dat het Nederland volledig in zijn greep heeft. Inmiddels zijn we bijna 36 miljoen berichten verder en het einde lijkt nog lang niet in zicht. De vraag is of er ooit nog een dag komt waarop online de teller op 0 blijft staan rondom COVID-19.

Onderbouwing onderzoek

Voor het onderzoek rondom de online berichtgeving zijn alleen openbare data gebruikt. We hebben de berichtgeving vanaf de eerste besmetting, op 27 februari 2020, tot 27 februari 2021 gemeten en daarin alle berichten meegenomen die gerelateerd zijn aan corona.